Sanskrit Sloka text in Devanagari, Gujarati, Kannada, Telugu , and English

||om tat sat||

સુન્દરકાંડ.
અથ ચતુશ્ચત્વારિંશસ્સર્ગઃ||

સંદિષ્ટો રાક્ષસેંદ્રેણ પ્રહસ્તસ્ય સુતો બલી|
જંબુમાલી મહદંષ્ટ્રો નિર્જગામ ધનુર્ધરઃ||1||

સ|| પ્રહસ્તસ્ય સુતઃ મહાદંષ્ટ્રઃ ધનુર્ધરઃ બલી જંબુમાલિ રાક્ષસેંદ્રેણ સંદિષ્ટઃ નિર્જગામ||

Ordered by the king of Rakshasas, Jambumaali , the powerful son of Prahasta, with big teeth carrying a bow went (for battling Hanuman).

રક્તમાલ્યાબરધરઃ સ્રગ્વી રુચિરકુંડલઃ|
મહાન્વિવૃત્તનયનઃ ચંડઃ સમરદુર્જયઃ||2||
ધનુશ્શક્રધનુઃ પ્રખ્યં મહદ્રુચિરસાયકમ્|
વિષ્ફારયાણો વેગેન વજ્રાશનિસમસ્વનમ્||3||
તસ્ય વિષ્ફા ર ઘોષેણ ધનુષો મહતા દિશઃ|
પ્રદિશશ્ચ નભશ્ચૈવ સહસા સમપૂર્યત||4||

સ|| ( સઃ) રક્તમાલ્યાંબરધરઃ સ્રગ્વી રુચિરકુણ્ડલઃ મહાન્વિવૃત્તનયનઃ સમરદુર્જયઃ|| (સઃ) મહત્ રુચિરસાયકં શક્રધનુઃ પ્રખ્યં ધનુઃ વજ્રાશનિસમસ્વનમ્ વેગેન વિષ્ફારયણઃ (નિર્જગામ) || તસ્ય ધનુષો મહતા વિષ્ફારઘોષેણ દિશઃ પ્રદિશશ્ચૈવ નભશ્ચૈવ સહસા સમપૂર્યત||

He was adorned with garland of red flowers and clothes, wearing a chaplet. With beautiful earrings and big round eyes he was fierce and invincible in war. He quickly left for the battle, with big radiant arrows, with a bow like that of Indra's bow, making loud noise as if thundering like the thunderbolt. The great thundering noises of his bow filled all the directions including the sky and other worlds.

રથેન ખરયુક્તેન તમાગતમુદીક્ષ્ય સઃ|
હનુમાન્ વેગસંપન્નો જહર્ષ ચ નનાદ ચ||5||
તં તોરણ વિટંકસ્થં હનુમંતં મહાકપિમ્|
જંબુમાલી મહાબાહુર્વિવ્યાથ નિશિતૈશ્શરૈઃ|| 6||

હનુમાન્ વેગસંપન્નઃ રથેન ખરયુક્તેન આગતં તં ઉદીક્ષ્ય જહર્ષ ચ નનાદ ચ||જંબુમાલિ મહાબાહુઃ નિશિતૈઃ શરૈઃ તં તોરણ વિટંકસ્થં મહાકપિં હનૂમંતં વિવ્યાથ ||

Hanuman endowed with great speed, seeing him come with a chariot drawn by donkeys was delighted and and made a loud noise. The powerful Jambumaali hit the great Vanara Hanuman who was standing on the archway with arrows.

અર્થ ચંદ્રેણ વદને શિરસ્યેકેન કર્ણિના|
બાહોર્વિવ્યાથ નારાચૈર્દશભિસ્તં કપીશ્વરમ્||7||
તસ્ત તચ્છુશુભે તામ્રં શરેણાભિહતં મુખમ્|
શરદીવાંબુજં પુલ્લં વિદ્ધં ભાસ્કર રશ્મિના||8||
તત્તસ્ય રક્તં રક્તેન રંજિતં શુશુભે મુખમ્|
યથાકાશે મહપદ્મં સિક્તં ચંદન બિંદુભિઃ||9||

સ|| અર્થ ચંદ્રેણ વદને એકેન કર્ણિના શિરસિ દશાભિઃ નારાચૈઃ બાહ્વોઃ તં કપીશ્વરં વિવ્યાથ||શરેણ અભિહતં તામ્રં તત્ મુખં શરદિ ભાસ્કરેણ વિદ્ધં ફુલ્લં અમ્બુજમ્ ઇવ શુશુભે|| રક્તેન રંજિતં રક્તં તસ્ય તત્ મુખં ચંદનાબિંદુભિઃ સિક્તં આકાશે મહાપદ્મં યથા શુશુભે||

He troubled the best of Vanaras with a crescent shaped arrow on his face, with ten ear shaped arrows to the head and shoulders. Hit by the arrows his reddish face looked like a full blown lotus in atumn season hit by the rays of Sun. His red face glowing with blood was like a red lotus in the sky sprinkled with drops of red sandal.

ચુકોપ બાણાભિહતો રાક્ષસસ્યમહાકપિઃ|
તતઃ પાર્શ્વેsતિવિપુલાં દદર્શ મહતીં શિલામ્|10|||
તરસા તાં સમુત્પાટ્ય ચિક્ષેપ બલદ્બલી|
તાં શરૈર્દશભિઃ ક્રુદ્ધઃ તાડયામાસ રાક્ષસઃ||11||

સ|| બાણાભિહિતઃ મહાકપિઃ રાક્ષસસ્ય ચુકોપ | તતઃ પાર્શ્વે અતિવિપુલં મહતીં શિલાં દદર્શ| બલી તાં તરસા સમુત્પાટ્ય બલવત્ ચિક્ષેપ | રાક્ષસઃ ક્રુદ્ધઃ તાં દશાભિઃ શરૈઃ તાડયામાસ||

Hit by the arrows of the Rakshasa Hanuman was enraged. Then he saw a huge rock on the side. The mighty one having quickly lifted that one hurled the same. The enraged Rakshasa smashed that with ten arrows.

વિપન્નં કર્મ તદ્દૃષ્ટ્વા હનુમાંશ્ચંડવિક્રમઃ|
સાલં વિપુલમુત્પાટ્ય ભ્રામયામાસ વીર્યવાન્||12||
ભ્રામયંતં કપિં દૃષ્ટ્વા સાલવૃક્ષં મહાબલમ્|
ચિક્ષેપ સુબહૂન્ બાણાન્ જંબુમાલી મહાબલઃ||13||
સાલં ચતુર્ભિશ્ચિચ્છેદ વાનરં પંચભિર્ભુજે|
ઉરસ્યેકેન બાણેન દશભિસ્તુ સ્તનાંતરે||14||

સ|| ચણ્ડવિક્રમઃ વીર્યવાન્ હનુમાન્ તત્ કર્મ વિપન્નં દૃષ્ટ્વા વિપુલં સાલં ઉત્પાટ્ય ભ્રામયામાસ|| સાલવૃક્ષં ભ્રામયંતં મહાબલં કપિં દ્રુષ્ટ્વા જંબુમાલી મહાબલઃ સુબહૂન્ બાણામ્ ચિક્ષેપ||સાલં ચતુર્ભિઃ ચિચ્છેદ વાનરં પંચભિઃ ભુજે ઉરસિ એકેન બાણેન સ્તનાંતરે દશભિઃ ચિચ્છેદ||

The fierce warrior Hanuman seeing that action being thwarted , saw a big tree , pulled out the same and started whirling. Seeing the mighty Vanara whirling the Sala tree , the mighty Jambumali attacked ( Hanuman) with many arrows. He cut off the tree with four arrows , and hit Vanara with five arrows on his shoulder, one arrow on his chest and ten arrows below the chest.

સ શરૈઃ પૂરિત તનુઃ ક્રોધેન મહતાવૃતઃ|
તમેવ પરિઘં ગૃહ્ય ભ્રામયામાસ વેગતઃ||15||
અતિવેગોsતિવેગેન ભ્રામયિત્વા બલોત્કટઃ|
પરિઘં પાતયામાસ જંબુમાલેર્મહોરસિ||16||

સ|| શરૈઃ પૂરિત તનુઃ સઃ મહતા ક્રોધેન વૃતઃ વેગિતઃ તં પરિઘમેવ ગ્રુહ્ય ભ્રામયામાસ ||બલોત્કટઃ અતિવેગઃ પરિઘં અતિવેગેન ભ્રામયિત્વા જંબુમાલે મહોરસિ પાતયામાસ||

With arrows all over his body , angry Hanuman took the same iron spear and started whirling again. Hanuman of immeasurable strength, with great speed whirling the iron spear threw it the chest of Jambumali.

તસ્ય ચૈવ શિરોનાસ્તિ ન બાહૂ ન ચ જાનુની|
ન ધનુર્નરથો નાશ્વાસ્ત્રત્રાદૃશ્યંત નેષવઃ||17||
સ હતઃ સહસાતેન જંબુમાલી મહાબલઃ|
પપાત નિહતો ભૂમૌ ચૂર્ણિતાંગવિભૂષણઃ||18||

સ|| તત્ર તસ્ય શિરઃ ચૈવ નાસ્તિ| બાહૂ ન | જાનુની ન| ધનુઃ ન | રથઃ ન | અશ્વાઃ નાદૃશ્યંતઃ |ઇષવઃ ન||જંબુમાલી મહાબલઃ સહસા તેન હતઃ નિહતૌ ચૂર્ણિતાંગવિભૂષણઃ ભૂમૌ પપાત||

Then his head was not seen. No shoulders, no knees, no chariot , or the horses were seen. Nothing was left. With all parts of his body smashed to peices, the mighty Jambumali was quickly killed by him and fell on the ground.

જંબુમાલિં ચ નિહતં કિંકરાંશ્ચ મહાબલાન્|
ચુક્રોધ રાવણઃ શ્રુત્વા કોપસંરક્તલોચનઃ||19||

સ|| રાવણઃ મહાબલાન્ કિંકરાંશ્ચ જંબુમાલિં ચ નિહતં શ્રુત્વા કોપસંરક્ત લોચનઃ ચુક્ર્રોધ||

Ravana hearing the death of Jambumali and the Kinkaras became enraged with blood oozing out of his eyes.

સ રોષસંવર્તિત તામ્ર લોચનઃ
પ્રહસ્તપુત્રે નિહતે મહાબલે|
અમાત્યપુત્રાન્ અતિવીર્યવિક્રમાન્
સમાદિદેશાશુ નિશાચરેશ્વરઃ||20||

સ|| સઃ નિશાચરેશ્વરઃ રોષસંવર્તિત તામ્રલોચનઃ મહાબલે પ્રહસ્તપુત્રે નિહતે અમાત્યપુત્રાન્ અતિવીર્ય વિક્રમાન્ આશુ સમાદિદેશ ||

As the mighty Jamubmali was killed, the Rakshasa king with his eyes red and rolling in anger ordered the sons of the ministers who are highly valiant warriors.

ઇત્યાર્ષે શ્રીમદ્રામાયણે આદિકાવ્યે વાલ્મીકીયે
ચતુર્વિંશત્ સહસ્રિકાયાં સંહિતાયામ્
શ્રીમત્સુન્દરકાંડે ચતુશ્ચત્વારિંશસ્સર્ગઃ ||

Thus ends the forty fourth Sarga of Sundarakanda in Ramayana the very first poem composed in Sanskrit by the first poet sage Valmiki.

||om tat sat||